Di tích hiện tọa lạc tại phường Lê Bình, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ.

Vào ngày 12/11/1945, lợi dụng việc Pháp cấp giấy hồi cư và giấy phép sinh hoạt, mua bán cho dân, Đội cảm tử - Quốc gia tự vệ cuộc tỉnh Cần Thơ do đồng chí  Lê Bình - Trưởng Quốc gia tự vệ cuộc Cần Thơ làm chỉ huy đã dùng phương án “Hóa trang kỳ tập”, tổ chức đánh vào Ban chỉ huy quân Pháp đóng ở Nhà Việc làng Thường Thạnh. Đây là căn nhà hai tầng kiến trúc kiểu Pháp được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, hai bên có hai cầu thang dẫn lên nhà, phía trước là một khoảng sân rộng; bên phải là Hiệp Thiên Cung - Cái Răng, bên trái là dãy phố lầu của người Hoa.

Trận đánh diễn ra quyết liệt. Quân ta lợi dụng địa hình từng vách nhà, cánh cửa để tiêu diệt địch. Đội cảm tử đã tiêu diệt 27 tên và làm bị thương 17 tên, trong đó có quan ba Rouen bị thương nặng. Nhưng trận chiến không cân sức, những viên đạn cuối cùng đã hết, đồng chí Lê Bình cùng các đồng đội trong Đội cảm tử quân đã anh dũng hy sinh.

Trận “Hóa trang kỳ tập” của Đội cảm tử Lê Bình được xem là trận đánh mang tính chất biệt động, đặc công đầu tiên của Công an Nhân dân Nam bộ nói chung, Công an Cần Thơ nói riêng. Trận đánh này đã mở đầu cho cách đánh bất ngờ vào đầu não địch, làm cho chúng hoang mang kinh sợ trước tinh thần quyết tâm kháng chiến của quân dân ta, gây tiếng vang lớn trong cả nước, đã cổ vũ động viên cán bộ, chiến sĩ ở các mặt trận xông lên giết giặc lập công với tinh thần “Thề quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Tấm gương chiến đấu dũng cảm của các chiến sĩ Đội cảm tử trong những ngày đầu kháng chiến chống thực dân Pháp đã ghi một nét son rực rỡ, tô thắm truyền thống lịch sử anh hùng của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Năm 1995, đồng chí Lê Bình được Chủ tịch Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân.

Ngày 06/6/2006 Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 1431/QĐ-UBND xếp hạng Địa điểm Chiến thắng của Đội Cảm tử - Quốc gia Tự vệ cuộc tỉnh Cần Thơ năm 1945 là Di tích lịch sử - văn hóa.

Hiện nay, Di tích Địa điểm Chiến thắng của Đội Cảm tử - Quốc gia Tự vệ cuộc tỉnh Cần Thơ năm 1945 đã được Ủy ban nhân dân thành phố giao cho Công an thành phố Cần Thơ quản lý, nâng cấp thành Nhà truyền thống Công an Cần Thơ. Việc trùng tu, tôn tạo Di tích có ý nghĩa vô cùng quan trọng, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với các Anh hùng, Liệt sĩ đã anh dũng hy sinh trong trận đánh năm xưa. Qua đó, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của Di tích, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và du khách đến tham quan.

Lê Thị Kim Thúy